OKRES NIEMOWLĘCY:

- chroniczny płacz lub niemal całkowity brak płaczu;

- niezdolność  do wykształcenia właściwych nawyków snu, śpi zbyt dużo lub ogranicza si e do kilku krótkich drzemek;

- nie lubi być owijane w becik, kocyk, rożek;

- lubi dotyk tylko niektórych materiałów;

nie lubi być dotykane i przytulane lub ciągle domaga się dotyku i przytulania;

- jego bose stopy nie są w stanie znieść dotyku dywanu, gołej podłogi;

- czuje się przytłoczone nawet niewielkim hałasem lub wydaje się nie zauważać nawet głośnych dźwięków;

- stale intensywnie reaguje na niektóre smaki (wymiotami, krzykiem)

- silnie pożąda niektórych bodźców zapachowych lub bardzo negatywnie reaguje na niektóre zapachy;

- bardzo negatywnie reaguje na niektóre odczucia zmysłowe jak bujanie, ślizganie, skakanie, uderzanie, lub silnie ich pożąda;

 

Dysfunkcje można zaobserwować również w momencie kiedy ważne etapy dużej motoryki są opóźnione lub w ogóle nie zostały osiągnięte, np. przetaczanie z brzuszka ana plecy, przetaczanie z pleców na brzuszek, samodzielne siadanie, chwytanie grzechotki/ zabawki, raczkowanie.

A także gdy ważne etapy małej motoryki są opóźnione lub w ogóle nie zostały osiągnięte, np. samodzielne ssanie, trzymanie butelki, trzymanie kubeczka, śledzenie wzrokiem twarzy i przedmiotów, chwytanie przedmiotów rękami, ściąganie śliniaka, czapeczki czy skarpetek.

 

Na problemy wskazuję także gdy niemowlę:

- niezbyt interesują je twarze;

- niezbyt interesują je zabawy relacyjne – a kuku, śmieszne miny;

- rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy;

- znacznie bardziej interesują je przedmioty niż ludzie;

- nie gaworzy;

- zachowuje się, jakby było niesłyszące;

- nie daje się uspokoić poprzez kołysanie, śpiewanie, bujanie, przytulanie;

- bawi się jedną lub dwiema konkretnymi zabawkami zawsze w ten sam sposób.

 

MAŁE DZIECKO/ OKRES PONIEMOWLĘCY:

- często miewa gwałtowne napady złości z powodu przytłoczenia bodźcami zmysłowymi;

- silnie pożąda lub bardzo negatywnie reaguje na niektóre bodźce dotykowe, dźwięki, zapachy, odczucia;

- nie wykształciło rozsądnych nawyków dotyczących snu, sypia nieregularnie, rano budzi się zawsze o tej samej porze, niezależnie od tego, o której zasnęło;

-uwielbia niektóre dźwięki lub ich nie znosi, np. odgłosy spłukiwania toalety, upadania monet, pracującego odkurzacza;

- jest bardzo wrażliwe na dźwięki i obecność dużej liczby osób;

- nie lubi być dotykane czy przytulane lub ciągle czegoś lub kogoś dotyka;

- silnie pożąda lub negatywnie reaguje na niektóre odczucia zmysłowe, tj. bujanie, ślizganie, skakanie, uderzanie;

- silnie pożąda lub negatywnie reaguje na niektóre bodźce dotykowe lub smaki – krzykiem, wymiotami;

- wydaje się tak zaangażowane w daną czynność, że nie zauważa niczego innego;

- kolejne etapy rozwoju motoryki są opóźnione lub dziecko ma trudności z ich osiągnięciem;

- nie bawi się zabawkami wymagającymi sprawności manualnej;

- ma trudności z samodzielnym jedzeniem, nie potrafi trafić łyżeczką do ust;

- bardziej interesują je dorośli niż dzieci;

- niezbyt interesują je twarze;

- niezbyt interesują je zabawy relacyjne;

- bardzo łatwo się rozprasza;

- potrafi si e niezwykle koncentrować na niektórych, wybranych przez siebie czynnościach;

- rzadko pokazuje obiekty palcem lub wcale tego nie robi;

- zbyt dużo lub zbyt mało mówi;

- rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy;

- czuje się niepewne w nowych sytuacjach i stan ten się przedłuża;

- domaga się utrzymania rutyny, schematu, ustalonego porządku inaczej reaguje płaczem i napadami złości ;

- używa monotonnego głosu;

- jego twarz nie wyraża zbyt wiele emocji;

- bawi się kilkoma wybranymi zabawkami, zawsze w ten sam sposób;

- poświęca pełną uwagę jednemu tematowi, ignorując wszystkie inne.

 

DZIECKO W WIEKU PRZEDSZKOLNYM:

- nadmiernie się denerwuje lub niepokoi;

- ma wysoką lub niską tolerancję na ból;

- brakuje mu rozsądnych nawyków dotyczących snu, budzi się o tej samej porze, niezależnie od tego , o której zasnęło;

- przeszkadzają mu niektóre ubrania, metki, dotyk niektórych powierzchni;

- może być bardzo wrażliwe lub ignorować hałas i chaos w swoim otoczeniu;

- jest wybredne podczas posiłków, silnie pożąda lub nie może znieść niektórych smaków, konsystencji, zapachu, temperatury pokarmu, nie czuje kiedy jest najedzone, łatwo się krztusi i wymiotuje;

- wciąż się ślini;

- żuje ubrania, kocyki, zabawki;

- silnie pożąda lub nie może znieść niektórych czynności: dotyczących układu przedsionkowego (bujanie, obracanie, huśtanie, ślizganie); dotyczących układu proprioceptywnego (skakanie, chodzenie po schodach, podnoszenie ciężkich przedmiotów); dotyczących układu dotykowego (nie znosi być dotykane lub nie może się powstrzymać przed dotykaniem wszystkiego i wszystkich);

- ma silne preferencje lub awersje do konkretnych sprzętów na placu zabaw;

- jest niezdarne manualnie (jedzenie, picie, manipulowanie, pisanie, rysowanie)

- żadna z rąk nie jest u niego dominująca;

- ma trudności koordynacją bilateralną;

- ma kłopoty z manipulowaniem prawą ręką i nogą po lewej stronie ciała i odwrotnie;

- ma kłopoty z równowagą i koordynacją (jazda na rowerze, pchanie wózka, ciągnięcie za sobą wózka, kopaniem poruszającej się piłki);

- ma niewłaściwą postawę;

- spada z krzesła;

- woli towarzystwo dorosłych od innych dzieci;

- stroni od rówieśników, woli się bawić z dziećmi młodszymi lub samodzielnie;

- ma kłopoty z modulacją głosu, mówi za głośno lub za cicho;

- używa monotonnego głosu i mówi w dziwnym rytmie;

- wciąż zadaje pytania ale często nie czeka na odpowiedz;

- rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy;

- jest labilne i ma wahania nastroju;

- powtarza zachowania;

- traktuje inne dzieci z wyższością i często wchodzi w konflikty;

- rzadko pokazuje coś palcem;

- łatwo przytłacza je nadmiar bodźców;

- jest mało elastyczne, trzyma się uporczywie codziennej rutyny, w przeciwnym razie reaguje lękiem lub napadami złości;

- dziwnie się zachowuje podczas zabawy z innymi dziećmi;

- bawi się tylko kilkoma wybranymi zabawkami i zawsze w ten sam sposób;

- ignoruje zabawki spoza strefy swoich zainteresowań;

- poświęca pełną uwagę jednemu tematowi ignorując wszystko inne.

 

DZIECKO W WIEKU SZKOLNYM:

- jest nadmiernie lub niedostatecznie wrażliwe na ból, temperaturę;

- przez większość czasu krzyczy lub szepcze;

- podczas lekcyjnej przerwy zachowuje się w sposób niekontrolowany lub czuje się zagubione;

- bardzo przeszkadzają mu niektóre dźwięki;

- może mieć problemy z trzymaniem rąk przy sobie, wciąż dotyka przedmiotów, innych dzieci ;

- często skarży się, że dzieci je dotykają czy popychają;

- nie potrafi skupić wzroku i uwagi;

- łatwo ześlizguje się z krzesła, kładzie się, opiera na ławce;

- jest niezdarne, często potyka się, na coś wpada, z czymś się zderza;

- nie może znieść widoku, zapachu niektórych potraw;

- bardzo grymasi przy posiłku;

- ma kłopoty podczas jedzenia – z rozplanowaniem posiłku w czasie, z estetycznym jedzeniem, z otwieraniem opakowań;

- pod wpływem niektórych powierzchni – farby, kleju, piasku, robi mu się niedobrze lub się krztusi;

- nie toleruje niektórych rodzajów ubrań;

- ma problemy z ustaleniem hierarchii ważności odbieranych bodźców zmysłowych;

- pojawiają się lub ulegają wzmocnieniu problemy z dążeniem do ustanowionych celów;

- ma problemy w kontaktach rówieśniczych i stają się one coraz bardziej widoczne;

- potrzebuje pomocy i nadzoru osoby dorosłej w wielu sferach – organizacji czasu, kontaktach międzyludzkich, nauce;

- źle reaguje na zmiany w planie dnia;

- ma trudności z podejmowaniem decyzji, gdy staje przed kilkoma możliwościami do wyboru;

- zachowuje się w sposób niedojrzały, jest impulsywne;

- jest letargiczne lub nadmiernie aktywne;

- ma problemy z przyswajaniem wiedzy;

- ma kłopoty z koordynacją wzrokowo-ruchową;

- ma zaburzone poczucie wagi;

- jest słabe fizycznie i ma kłopoty z odpornością;

- ubiera się zbyt grubo lub zbyt cienko;

- łatwo się poddaje w obliczu obiektywnie niewielkich problemów;

- ma problemy z poprawną artykulacją;

- doświadcza problemów związanych z jamą ustną i jej czynnościami, ślini się, ciągle musi coś żuć, nie lubi mycia zębów i wizyt u dentysty.